فرهنگ واژگان FTTH و مخابرات نوری

جهت آموزش عبارات و اختصارات بکار رفته در مخابرات نوری و سرویس فیبر به خانه (FTTH)، این فرهنگ واژگان توسط شرکت رهیاب ارتباط پارس تدوین شده است و از منابع مختلفی برای ترجمه‌ی عبارات FTTH و تکنولوژی GPON استفاده شده است. همچنین دستورالعمل FTTH مخابرات ایران را به کار گرفتیم تا آنچه پیمانکار های مخابرات می بینند با عبارات بکار رفته در مکاتبات خود با اداره مخابرات یکسان باشد. این دیکشنری هر چند وقت یکبار به روز رسانی می شود، پس با گذاشتن نظرات خود در پایین این برگه، ما را در کامل کردن این فرهنگ لغت یاری رسانید.

آخرین به روز رسانی: 3 تیر 1396

واژه/اختصار عبارت کامل معادل پارسی توضیحات / کاربرد
ADO Auxiliary Disconnect Outlet پریز اتصال فرعی بین مشترک و ارائه دهنده سرویس قرار می گیرد
APC Angled Physical Contact کانکتور سبز رنگ فیبر نوری
APON ATM Passive Optical Network شبکه نوری پسیو ATM  نسخه قدیمی شبکه های نوری پسیو
ATB Access Terminal Box جعبه انتهایی دسترسی رابط بین DD و ONT میباشد
BEP Building Entry Point ورودی ساختمان BEP رابط بین کابل های انشعابی خارج ساختمان به کابل های داخلی شبکه نوری، اجازه انتقال از کابل های Outdoor به Indoor می دهد در این نوع اتصال نیاز به فیوژن و یا اتصال کانکتوری است.
BPON Broadband Passive Optical Network شبکه نوری پسیو پهن باند  نسخه قدیمی شبکه های نوری پسیو
CPE Customer Premises Equipment تجهیزات مکان مشتری تجهیز اکتیو نوری برای مشترکین می باشد. به عنوان مثال شامل settop box می باشند که سرویس های دیتا، تلویزیونی، تلفنی را شامل می شود و
CPE, ONT می تواندبه صورت یکپارچه باشند.
DC Distribution Cable کابل انشعابی برای ارتباط بین ODC به مشترکین FAT یا اتصال به مفصلهای خروجی سمت مشترک
DD Distribution Device دستگاه توزیع مکانی است جهت ترمینه کردن کابل های نوری و یک نقطه اتصالی برای
ONT/CPE
DP Demarcation Point نقطه سرحد مرز مشترک بین ارائه دهنده سرویس مخابراتی و کابلکشی مشتری (مشترک) می باشد.
Drop Cable Drop Cable کابل دراپ (انشعاب / داخل کشی) کابل رابط بین BEP و FAT / فیبر کابل کشی داخلی ساختمان. کابل دراپ
EPON به GEPON مراجعه کنید. شبکه نوری پسیو گیگابیت اترنت
FAT Fiber Access Terminal جعبه دسترسی فیبر رابط بین کابل های انشعابی خارج ساختمان به کابل های داخلی شبکه نوری
FC Feeder Cable کابل فیدر (اصلی) کابل های اصلی بین نقطه شروع POP تا نقطه مرکزی فیبر
FD Fiber Distributor جعبه توزیع فیبر به صورت اختیاری، نقطه انشعاب فرعی بین BEP و DD که از طریق رایزر کابل های داخلی افقی و عمودی به هم وصل می شوند.
FDH  Fiber Distribution Hub  هاب توزیع فیبر  نوعی مفصل فیبر است که قابلیت نصب اسپلیتر را در خود دارد.
FEX Fabric Extender توسعه فابریک  از امکانات سوئیچ های سیسکو است برای کانفیگ سوئیچ های پایین توسط سوئیچ مادر.
Fiber / Fibre Fiber / Fibre فیبر
FTTB Fiber to the Building فیبر به ساختمان
FTTC Fiber to the Curb فیبر به پیاده رو
FTTCab Fiber to the Cabin فیبر به خانه ویلایی
FTTDp Fiber to the Distribution Point فیبر به نقطه توزیع
FTTH Fiber to the Home فیبر به خانه معرفی FTTH
FTTO Fiber to the Office فیبر به دفترکار
FTTX Fiber to the X فیبر به ایکس
Fusion Fusion جوش جوش فیبر نوری
GEPON Gigabit Ethernet Passive Optical Network شبکه نوری پسیو گیگابیت اترنت
GPOL Gigabit Passive Optical LAN شبکه نوری پسیو معرفی GPOL
GPON Gigabit Passive Optical Network شبکه نوری پسیو گیگابیت معرفی کامل GPON
Hand Hole Hand Hole حوضچه مخابراتی
Internet International Network اینترنت / شبکه جهانی
LAN Local Area Network شبکه محلی
LSZH Low Smoke Zero Halogen کابل بدون دود و بدون هالوژن
MDU-TR Multi-dwelling unit – telecommunications room واحد چند خانواری – اتاق مخابرات
MTS Main Terminal Space فضای ترمینال اصلی ممکن است در فضای ورودی قرار گرفته و شامل تجهیزات BEP(DP) و ADO و کلیه مسیرهای ارتباطی با تجهیزات حفاظتی، امنیتی و یا هر تجهیز دیگری که (Access Provider) AP بایستی به آن وصل شود می باشد.
NID Network Interface Device دستگاه رابط شبکه دستگاه رابط شبکه می باشد که ارائه دهنده سرویس، بنابِه درخواست مشتری و ضرورت به کارگیری تجهیزات جدید، مبادرت به نصب آن می نماید.
NT Network Terminal
NTE Network Terminal Equipment دستگاه پایانی شبکه
OC Outlet Cable کابل توزیع داخل ساختمان
OCC کابل های ارتباطی فیبر
نوری / مسی
کابل های ارتباطی بین DD-CPE می باشد.
OCDF Optic Cable Distribution Frame جعبه توزیع کابل نوری
ODC Optical Distribution Closure / Cabinet مفصل / کابینت توزیع فیبر در این نقطه مرکزی کابل های اصلی درنهایت به کابل های انشعابی کوچک تر تقسیم می شوند و کابل های جدید جداشده و به گروه های کوچک تر برای مسیر مختلف از طریق کابل های انشعابی فیوژن می شوند.
ODF Optical Distribution Frame جعبه توزیع نوری
ODN Optical Distribution Network شبکه توزیع نوری
ODO Optical Distribution Outlet پریز توزیع نوری OTO را ببینید.
OLT Optical Line Terminal لاین ترمینال نوری سوئیچ مرکزی شبکه پسیو نوری. OLT
ONT Optical Network Terminal مودم شبکه نوری ONT تجهیزی است جهت ارائه سرویس مشترکین نوری شامل مبدل نوری به الکتریکی است و ONT و CPE که می توانند یکپارچه و هماهنگ باشند.
ONU Optical Network Unit دستگاه شبکه نوری
OTB Optical Termination Box جعبه انتهایی نوری
OTO Optical Telecommunication Outlet پریز مخابراتی نوری رابط بین DD و ONT میباشد. معرفی OTO
PON Passive Optical Network شبکه نوری پسیو
POP Point of Presence نقطه شروع نقطه شروع برای مسیرهای فیبر نوری
POTS Plain Old Telephone System سیستم تلفن سنتی
PSTN Public Switched Telephone Network شبکه تلفن عمومی
SFTP  Screened Fully shielded Twisted Pair  زوج سیم کاملا شیلد دار و تور دار
Splitter  Splitter اسپلیتر / تقسیم کننده فیبر نوری
UCS Under Cellular System سیستم کابل کشی کف سلولی
UFDS Under Floor Duct System سیستم داکت کشی زیر کف
UPC Ultra Physical Contact کانکتور آبی رنگ فیبر نوری
UTP Unshielded Twisted Pair زوج سیم بدون شیلد
VoIP Voice over Internet Protocol صدا بر روی اینترنت

اگر نواقصی می بینید، از طریق کامنت های پایین به ما اطلاع بدهید تا اصلاح کنیم. با تشکر.

OLT چیست؟

در شبکه های پسیو نوری (Passive Optical Networks) یک دستگاه سوئیچ مرکزی وجود دارد که مدیریت کاربران، سوئیچ کردن آنها به شبکه تلفنی SIP یا PSTN و همچنین ایجاد شبکه های مجازی داخلی (VLAN’s) را به عهده دارد و خدمات FTTH را مقدور می سازد. با افزودن امکانات Billing (صورتحساب) همچنین دستگاه OLT می تواند برای مشترکین مصرف تلفن یا شبکه (دانلود و آپلود) را محاسبه کند.

OLT یک یونیت

دستگاه OLT یا Optical Line Terminal وظیفه ی ارسال و دریافت سیگنال نوری با صد ها و یا هزاران مشترک (ONT) را به عهده دارد. اینترفیس های دستگاه OLT تعدادی پورت پان (PON) به همراه پورت های آپ لینک می باشد. پورت های آپلینک می توانند الکتریکال یا اپتیکال باشند. یا می توانند 10G (تن گیگ) باشند.

 

انواع OLT

  • جی پان GPON
  • ای پان G.EPON

تفاوت جی پان و ای پان در این مقاله بصورت مفصل توضیح داده شده، ولی بعنوان مثال می توان اشاره کرد که داون استریم در EPON معادل 1.2 گیگابیت بر ثانیه و در GPON معادل 2.5 گیگ بر ثانیه می باشد. به همین دلیل، OLT هایی که وجود دارند، یا برای تکنولوژی EPON طراحی می شوند یا فناوری GPON. ماژول های SFP پان که شما بر روی دستگاه های سوئیچ مرکزی (OLT) نصب می کنید یا می توانند GPON SFP باشند یا EPON SFP و هر کدام از این SFP ها می توانند کلاس B یا کلاس C باشند. نوع کلاس SFP جی پان در طراحی مشخص می شود. بسته به افت سیگنال در ONT یا ONU مشترکین، شما خواهید توانست در OLT شبکه ی خود، از کلاس B یا C استفاده کنید.

OLT ها را می توان از لحاظ شکل ظاهری نیز به سه دسته تقسیم کرد:

  • OLT یک یونیت
  • OLT دو یونیت
  • OLT شاسی بیس

بسته به تعداد مشترکین، تعیین می شود که OLT ای که شما استفاده می کنید چه ابعاد و اندازه ای داشته باشد. وقتی تعداد پورت های PON مورد نیاز شبکه پسیو نوری شما از 8 پان بیشتر شد، شما نیاز به استفاده از OLT های شاسی بیس خواهید داشت که طبیعتاً از لحاظ قیمت گران تر، از لحاظ ابعاد، بزرگترخواهد بود. ولی در عوض، امکان تعویض کارت و نصب کارت های متفرقه بسته به نیاز وجود خواهد داشت.

 

کانفیگ OLT جی پان

دستگاه OLT شامل یک سوئیچ است، و بیشتر کانفیگ هایی که برای سوئیچ سیسکو به کار می رود را دارا است، با یک سری تفاوت ها که فقط OLT شبکه های PON دارند. اگر بخواهیم شبکه ی پسیو نوری را یک شبکه ی اترنت در نظر بگیریم، OLT لایه ی هسته خواهد بود، اسپلیتر ها لایۀ توزیع بوده و ONT ها لایه ی دسترسی خواهند بود. بنابر این، یک بخش کار، که همان سوئیچینگ و محدود کردن دسترسی کاربران در شبکه و ایجاد VLAN های مختلف و متعدد می باشد. از طرف دیگر، ONT ها بریج Bridge می شوند و در یک Bridge Group قرار می گیرند، چون قرار نیست کار روتینگ خاصی انجام بدهند.

اما وظیفه ی اصلی OLT، مدیریت کردن دیتا بین سوئیچ مرکزی و ده ها دستگاه مودم ONT می باشد با درنظر گرفتن اینکه همه ی اطلاعات بر روی یک تار فیبر نوری ارسال و دریافت می شوند. بنابر این، پروتکل ارسال و دریافت اطلاعات باید به گونه ای باشد که هر ONT دارای یک تایم اسلات برای ارسال دیتا و همچنین یک کلید برای رمزگشایی دریافت اطلاعات در اختیار داشته باشد. این بخش PON دستگاه OLT است. پس می توان گفت دستگاه OLT از دو بخش پان و سوئیچ تشکیل شده است.

این مقدمه لازم بود تا شما بدانید زمانی که دستگاه OLT را کانفیگ می کنید، بخشی از دستورات وارد شده برای کانفیگ سوئیچ OLT و بخشی دیگر از کامند ها برای بخش پان PON خواهند بود.

بعنوان مثال چنین دستوری نشان خواهد داد که دستورات قابل اعمال در سوئیچ OLT چیستند:

SWITCH# show list
clear arp
clear arp IFNAME
clear coredump PID
clear ip arp inspection log
clear ip arp inspection statistics (vlan VLAN_NAME|)
clear ip bgp *
clear ip bgp * in
clear ip bgp * in prefix-filter
clear ip bgp * (unicast|multicast) in
clear ip bgp * (unicast|multicast) in prefix-filter
clear ip bgp * (unicast|multicast) out
clear ip bgp * (unicast|multicast) soft
clear ip bgp * (unicast|multicast) soft in
clear ip bgp * (unicast|multicast) soft out
clear ip bgp * out
clear ip bgp * soft
clear ip bgp * soft in
clear ip bgp * soft out
clear ip bgp * vpnv4 unicast in
clear ip bgp * vpnv4 unicast out
clear ip bgp * vpnv4 unicast soft
clear ip bgp * vpnv4 unicast soft in
clear ip bgp * vpnv4 unicast soft out
clear ip bgp <1-65535>
clear ip bgp <1-65535> in
clear ip bgp <1-65535> in prefix-filter
clear ip bgp <1-65535> (unicast|multicast) in
— more —

دستورات فوق می توانند از یک برند تا برند دیگر متفاوت باشند، ولی اصول کار یکی است. از یک طرف شما می بایست یک سری پروفایل ایجاد کنید چه برای بریج کردن، چه برای کراس کانکت (Cross Connect) یا DBA و ترافیک شیپینگ و… و سپس این پروفایل ها را به گروهی از ONT ها اعمال کنید.

با این روش، نیاز نخواهد بود که دستگاه های مودم مشترکین را شما یک به یک کانفیگ و راه اندازی کنید، و شما کنترل خوبی روی دستگاه های ONT و ONU خواهید داشت.

 

 دستگاه های OLT GPON موجود با قیمت مناسب

GPON OLT Eltex LTP-4X

دستگاه OLT التکس مدل LTP-4X یک سلوشن کامل برای راه اندازی شبکه ی پسیو نوری (PON) یا شبکه ی FTTH شما می باشد. پورت های PON دستگاه OLT مناسب اتصال به شبکه‌ی پسیو نوری می باشند. شما می توانید هرکدام از این پورت های پان را با اسپلیتر به 64 مشترک وصل کنید. دسترسی به شبکه ی اپراتور می تواند از طریق پورت های آپ لینک 10G یا پورت های گیگ بصورت توأماٌ صورت بگیرد. OLT توانایی مدیریت ONT های مشترکین ترافیک سوئیچینگ و اتصال به شبکه ی انتقال را دارد.  

GPON OLT GX8604 چهار پورت PON

دستگاه OLT جی پان مدل GX8604 یک لاین ترمینال نوری ارزان قیمت جهت شبکه پسیو نوری شما می باشد. این دستگاه ساخت چین شرکت گلاری کام می باشد.

GPON OLT GX8608 هشت پورت پان

دستگاه OLT :

دستگاه OLT جی پان مدل GX8608 یک لاین ترمینال نوری کامل جهت سوئیچینگ شبکه پسیو نوری (GPON) شما می باشد. این دستگاه ساخت چین شرکت گلاری کام می باشد.

کانفیگ دستگاه توسط نرم افزار مخصوص شرکت انجام می گیرد که بصورت رایگان در اختیار شما قرار داده می شود.

نرم افزار دستگاه شامل هیچگونه لایسنسی نمی باشد.  پشتیبانی دستگاه توسط سایت ارتباط پارس بصورت رایگان انجام می گیرد. پاور دستگاه بصورت 1+1 AC&DC می باشد.

FTTH چیست؟

در سرویس های تحویل فیبر به درب خانه دو عبارت وجود دارند: FTTH و PON (یا جی پان GPON).

  • پان به معنی شبکه های نوری پسیو است. و FTTH به معنی Fiber to the Home یا همان فیبر به خانه می باشد.
  • وقتی می گوییم FTTH قصد ما اشاره به نحوه تحویل فیبر به محل مشترکین می باشد.
  • وقتی می گوییم جی پان، قصد ما اشاره به تکنولوژی دستگاه های اکتیو در شبکه ی پسیو نوری می باشد.

 

معرفی FTTH (فیبر به خانه)

عبارت FTTH را زمانی به کار می برند که نوع تحویل فیبر مد نظر باشد. Fiber to the Home اشاره به این موضوع دارد که فیبر به خانه تحویل داده می شود و این عبارت در تقابل با عبارت های FTTB و FTTC و FTTO و FTTN و FTTDp و FTTP و… قرار می گیرد. که هرکدام از این عبارت ها نشان می دهند که فیبر تا کجا کشیده شود (تا ورودی ساختمان، یا ورودی نقطه‌ی توزیع، یا ورودی محوطه کارگاهی و…). علت اینکه چنین شبکه های توزیع فیبری وجود دارند، اینست که برآورد هزینه ی شبکه های پسیو نوری معقول باشد. و مثلاً جاهایی که کابل کشی به داخل ساختمان امکان پذیر نبوده یا با هزینه‌ی اندک مقدور نباشد، می آیند و از FTTB استفاده می کنند (Fiber to the Building) و در داخل ساختمان کابل کشی سیم مسی انجام می دهند، یا ممکن است کابل کشی تلفن از قبل در ساختمان موجود باشد و نیازی به کابل کشی فیبر اضافی احساس نشود. پس در شرایط مختلف ممکن است شما FTTH یا FTTB یا حالت های دیگر تحویل فیبر به محل را استفاده کنید که بصورت کل، به آن FTTx می گویند.

fttx_ftth_fttb_fttc

پان PON چیست؟

پان به معنی شبکه پسیو نوری (Passive Optical Network) می باشد. این یک اصطلاح کلی است که نشان می دهد ما شبکه ای پیاده سازی کرده ایم که کاملاً پسیو بوده و از انواع فیبر نوری تشکیل شده است. شبکه های پان به مدل های GPON، EPON، APON و… تقسیم می شود. در تکنولوژی جی پان، داون استریم 2.5 گیگابیت و در تکنولوژی ای پان (جی ایپان) داون استریم 1.2 گیگابیت بر ثانیه می باشد. مقایسه ی جی پان و ای پان در این مقاله بطور مفصل انجام شده است.

 

آموزش طراحی شبکه FTTH

این سوال پیش می آید که چرا اصلاً شبکه‌ی پسیو نوری یا FTTH برای ما اهمیت دارد. پاسخ در کاهش دادن و بهینه کردن هزینه هاست. ما زمانی که شبکه ی اترنت محلی می خواهیم بین تعدادی مشترک راه بیاندازیم، بستر انتقال ما سیم مسی CAT5 یا CAT6 یا CAT7 و… خواهد بود. همانطور که می دانیم، سیم مسی محدودیت مسافت دارد، و شما نمی توانید بیش از 70-80 متر کابل مسی را بکشید. خوب، حال اگر شما بخواهید این لینک را به مسافت های چند کیلومتری گسترش دهید چکار می کنید؟!

طراحی شبکه FTTH پیمانکار مجری

شما مجبور خواهید شد که از رادیو یا فیبر نوری استفاده کنید. رادیو مسلماً تجهیزات گران قیمتی دارد و نگهداری آن نیز بسیار هزینه بر و مشکل است. هزینه ی نصب یا اجاره ی دکل نیز بسیار بالاست.

از سوی دیگر، ما یک لایه ی توزیع داریم که سرویس را از لایه ی هسته دریافت کرده و بین مشترکین توزیع می کند. این لایه از سوئیچ های متعددی تشکیل شده که هر کدام از آنها یک مکان برای نگهداری و تعدادی کارشناس برای راه اندازی و کانفیگ خواهند داشت.

حال شبکه های پسیو نوری (Passive Optical Networks) یک راهکار ارزان به ما ارائه می دهند که لایه ی توزیع آن فقط یک اسپلیتر فیبر نوری خواهد بود که نیاز به برق، و نگهداری ندارد. یک دستگاه کاملاً ارزان قیمت که می توان آنرا در زیر زمین دفن کرد و دیگر نگران کانفیگ، نگهداری، نگهبانی، مدیریت و… نبود. این یکی از بزرگترین مزیت های شبکه های پسیو نوری است.

به عنوان طراح شبکه FTTH، مهمترین وظیفه‌ی شما کاهش هزینه هاست، بنابراین، نحوه ی چینش اسپلیتر ها، محل نصب اسپلیتر ها و باکس ها، متریال مصرفی، مدیریت نیروی کار و مدیریت زمان، تجهیزات حفاری و پرکاری و مرمت اسفالت و… باید به گونه ای انجام شوند که کمترین هزینه متحمل پیمانکار بشوند تا دست پیمانکار باز باشد برای ارائه‌ی LOP رقابتی تا برای کارفرما نیز هزینه نهایی قابل قبول باشد.

هزینه های پیاده سازی FTTH

در طراحی شبکه ی FTTH، بر خلاف تصور اولیه، دستگاه های GPON (یعنی OLT و ONT ها) بیشترین هزینه نخواهد بود. بلکه پیاده سازی فیبر نوری و حفاری با ترنچر و مرمت محل حفاری بیشترین هزینه را خواهند داشت. و این البته بستگی به محل پروژۀ FTTH شما دارد. بر عکس، برخی پروژه ها حفاری چندانی نداشته و شبکه ی پسیو نوری را در مثلاً یک برج تجاری یا مسکونی پیاده سازی می کنند. در چنین مواردی، پس از تجهیزات اکتیو، بیشتر کابل کشی فیبر دراپ (Drop Cable) هزینه بر خواهد بود. بقیه ی موارد شامل نقشه کشی، GIS کردن سایت، سایت ویزیت، صحبت کردن با مالکین و Inquiry از سرویس های مورد نیاز، تهیه گزارشات و ازبیلت (As-Built) برای پیمانکار FTTH هزینه ی کمتری خواهند داشت.

معرفی و مقایسه GPON و EPON

تفاوت شبکه های پسیو نوری EPON و GPON

ایپان (EPON) و جیپان (GPON) نسخه های محبوب شبکه های نوری پسیو یا همان PON ها می باشند. این شبکه های خط-کوتاه کابل فیبر نوری برای دسترسی اینترنت، صدا بر روی آیپی (ویپ VOIP) و تلویزیون های دیجیتال در محیط های شهری کاربرد دارند.
دیگر کاربرد ها شامل اتصالات بکهول ایستگاه های سلولی، هات اسپات های وای فای و حتی سیستم های توزیع آنتن (DAS) می شوند.
تفاوت های اصلی بین آنها در پروتکل های بکار رفته در مخابرات دریافتی و ارسالی می باشد.
موضوعات این مقاله:

  • شبکه های نوری پسیو (PON) ها
  • گیگابیت پان ها Gigabit PON’s
  • اترنت پان ها Ethernet PON’s
  • چکیده

شبکه های نوری پسیو (PON)

پان یک شبکه فیبر است که فقط از فیبر و قطعات پسیو مانند اسپلیتر ها و وصل کننده ها (کامباینر ها) استفاده می کند بجای قطعات اکتیو مانند آمپلیفایر ها، ریپیتر ها یا مدار های شکل دهنده.
این شبکه ها بطور چشمگیری هزینه کمتری از بکارگیری قطعات اکتیو خواهند داشت. بزرگترین عیب آنها بازه پوشش کوچک محدود به توان سیگنال می باشد. با اینکه یک شبکه نوری اکتیو (AON) می تواند تا بازه 100 کیلومتری را پوشش دهد، یک پان (PON) محدود به فیبر کشی حداکثر 20 کیلومتر خواهد بود. به پانها همچنین شبکه های “فیبر به خانه” (FTTH) گفته می شود.
عبارت FFTx نشان میدهد که فیبر تا کجا کشیده شده است. در FTTH، ایکس ما همان خانه خواهد بود. همچنین جاهایی دیده می شود که به آن می گویند FTTP. که P همان Premises یا دارایی ها و سایت ها می باشد. نوع دیگر آن FTTB یا Fiber-to-building است. این سه نوع برای سیستم ها تعیین می کنند که فیبر از کجا تا کجا پیاده سازی شده است از فراهم کننده سرویس تا مشتری. در شکل های دیگر، فیبر تا محل مشتری کشیده نمی شود. بجای آن، به یک گره میانی در همسایگی کشیده می شود. به این نوع FTTN می گویند، یعنی فیبر به Node. نوع دیگر، FTTC می باشد یا فیبر به زنجیر (Curb). در این نوع نیز فیبر به خانه کشیده نمی شود. شبکه های FTTC و FTTN ممکن است زوج سیم مسی خط تلفن (UTP) محافظت نشده را استفاده کند تا سرویس ها را با هزینه کمتری بسط دهد. بعنوان مثال، یک خط ADSL پر سرعت داده های فیبر را بدین طریق به دستگاه های مشتری می رساند.

آرایش معمولی PON ها بصورت شبکه نقطه به چند نقطه (P2MP) است بطوریکه ترمینال خط نوری (OLT) در نهاد سرویس دهنده، می آید و تلویزیون یا خدمات اینترنت را توزیع می کند به 16 تا 128 مشتری به ازای هر خط فیبر (شکل را مشاهده کنید). اسپلیتر های نوری دستگاه های پسیو نوری هستند که یک سیگنال نوری تکی را به چندین سیگنال مساوی ولی با توان کمتر تقسیم می کنند و سیگنال ها را به کاربران توزیع می کنند. یک واحد شبکه نوری (ONU) پان را در خانه ی مشتری به پایان می رساند. این ONU معمولاً با یک ترمینال شبکه نوری (ONT) در ارتباط است که می تواند یک باکس مجزا باشد که پان (PON) را به دستگاه تلویزیون، تلفن ها، کامپیوتر ها یا روتر وایرلس شما وصل می کند. ONT و ONU می توانند یک دستگاه باشند.
در روش ابتدایی راه اندازی توزیع دریافتی (داون استریم) بر روی یک طول موج نور از OLT به ONU و ONT، همه ی مشتریان داده های مشترکی را دریافت می کنند. ONU داده هایی که مختص هر کاربر هستند را شناسایی می کند. برای ارسال (آپ استریم) از ONU به OLT، یک تکنیک بخش زمانی (TDM) بکار می رود بطوریکه هر کاربر یک برش زمانی مجزا بر روی طول موج نوری اختصاص خواهد یافت. با این آرایش، اسپلیتر ها بعنوان ترکیب کنندگان نیرو عمل می کنند. انتقالات آپ استریم (ارسالی) که به آنها عملیات حالت پیوسته می گویند، بطور تصادفی روی می دهند، زمانی که کاربر نیاز به ارسال اطلاعات پیدا می کند. سیستم یک برش زمانی اگر لازم بود اختصاص می دهد. از آنجایی که روش TDM چند کاربر را بر روی یک انتقال درگیر می کند، سرعت داده های آپ استریم همیشه آهسته تر از سرعت داون استریم هستند.

جی پان (GPON)

طی سالیان گذشته، استاندارد های پون مختلفی توسعه داده شده اند. در اواخر دهه 1990، اتحادیه بین المللی مخابرات (ITU) استاندارد APON را ایجاد کرد، که مد انتقال ناهمزمان (ATM) را بکار می برد برای انتقال بسته های لانگ هول (دور برد). از آنجایی که ATM دیگر کاربردی نداشت، نسخۀ جدید تری ایجاد شد که بدان پان پهن باند یا BPON گفته می شد. این استاندارد که بعنوان ITU-T G.983 معرفی شد، برای داون استریم 622 Mbits/s و آپ استریم 155 Mbits/s فراهم شده بود.

با اینکه BPON ممکن است هنوز در برخی سیستم ها بکار رود، شبکه های کنونی اکثراً GPON یا Gigabit PON را بکار می گیرند. استاندارد ITU-T آن G.984 می باشد. این پان 2.488 Gbits/s داون استریم و 1.244 Gbits/s آپ استریم را فراهم می کند.
جی پون (GPON) مالتیپلکس بخش عرض طول موجی (WDM) استفاده می کند و بنابراین یک فیبر را می توان برای هم داده های داون استریم و هم آپ استریم استفاده کرد. یک لیزر با طول موج λ) 1490nm) داده های داون استریم را انتقال می دهد. داده های آپ استریم بر روی یک طول موج 1310nm انتقال داده می شوند. اگر TV قرار باشد توزیع شود، یک طول موج 1550nm بکار می رود.
در حالی که ONU تمام سرعت داون استریم 2.488 Gbits/s را می گیرد، GPON یک دستیابی متعدد بخش زمانی (TDMA) را استفاده می کند تا برش های زمانی خاصی را به هر کاربر اختصاص دهد. این پهنای باندرا تقسیم می کند تا هر کاربر بخشی از آن مثلاً 100 Mbits/s را بسته به نحوه تخصیص فراهم کننده را دریافت دارد.
سرعت آپ استریم کمتر از ماکزیمم می باشد، زیرا که آن با دیگر ONU ها مشترک است در طرح TDMA موجود. OLT مسافت و تاخیر زمانی هر مشترک را تخمین می زند، سپس راهی را پیش پا می گذارد تا برش های زمانی برای داده های آپ استریم برای هر کاربر تخصیص داده شود.
تقسیم نوعی یک فیبر نوری 1:32 و 1:64 می باشد. یعنی هر فیبر می تواند 32 تا 64 مشترک را خدمات دهی کند. نسبت های تقسیم تا 1:128 در برخی سیستم ها امکان پذیر می باشند.
دربارۀ فرمت داده ها، بسته های GPON می توانند بسته های ATM را مستقیماً بگردانند. بیاد بیاورید که در بسته های ATM همه چیز در پاکت های 53 بایتی هستند با 48 بایت برای دیتا و 5 بایت برای زاپاس. جی پان نیز یک روش کپسول سازی کلی را بکار می گیرد تا دیگر پروتکل ها را نیز بتواند حمل کند. جی پان می تواند اترنت، IP، TCP، UDP، T1/E1، ویدئو، ویپ یا دیگر پروتکل ها را کپسول سازی کند بنا به نیاز ارسال دیتا. کمترین اندازه بسته 53 بایت است و بیشترین 1518 بایت. رمزنگاری AES تنها برای داون استریم استفاده می شود.
آخرین نسخه از جی پون (GPON) یک ورژن 10 گیگابیت است که به آن XGPON یا 10G-PON می گویند. با افزایش نیاز ویدیویی و خدمات تلویزیونی اوور د تاپ (OTT)، یک نیاز رو به افزایش برای تقویت سرعت های خطوط بوجود آمده است تا داده های حجیم ویدیو های با ریزنمایی بالا (HD) تامین شود. XGPON این منظور را برآورده می سازد. استاندارد ITU آن G.987 می باشد.
بیشترین سرعت (XGPON (10Gbits/s = 9.95328 برای داون استریم و (2.48832=) 2.5Gbits/s برای آپ استریم می باشد. طول موج های WDM مختلفی استفاده می شود، 1577 nm داون استریم و 1270 nm آپ استریم. این اجازه می دهد که خدمات 10 Gbits/s بطور همزمان بر روی فیبر با استاندارد GPON وجود داشته باشند. تقسیم نوری 1:128 و فرمت دهی داده ها همانند GPON می باشد. بیشترین بازه همچنان 20 کیلومتر است. XGPON هنوز بطور گسترده پیاده سازی نشده است ولی یک راه بروزرسانی عالی برای سرویس دهندگان و مشتریان محسوب می شود.

دیاگرام توپولوژی جی پان جیپون GPON

 

ای پان (EPON)

موسسه مهندسان الکترونیک و برق (IEEE) یک استاندارد پان جدید تری را توسعه داد. بر اساس استاندارد اترنت 802.3، EPON 802.3ah شبکه پسیو مشابهی را با بازه حداکثر20 کیلومتر معین می کند. این شبکه از WDM با فرکانس های نوری مشابه GPON و TDMA استفاده می کند. سرعت دیتای خط بصورت خام 1.25 Gbits/s در هر دو جهت داون استریم و آپ استریم می باشد. بعضی وقت ها شما ممکن است آنرا با نام گیگا بیت اترنت پان یا GEPON بشناسید.
ای پون (EPON) بطور کامل سازگار با دیگر استاندارد های اترنت می باشد، پس هیچ تبدیل یا کپسول سازی (فشرده سازی) خاصی نیاز نیست زمانی که آن به یک شبکه اترنتی در سوی دیگر وصل می شود. همان فریم اترنت با بار مفید نهایت 1518 بایت بکار می رود. ای پان از روش دسترسی CSMA/CD بکار رفته در دیگر نسخه های اترنت استفاده نمی کند! از آنجایی که اترنت فناوری اولیۀ شبکه سازی در LAN ها و MAN ها می باشد، هیچ تبدیل پروتکلی مورد نیاز نیست.
همچنین یک نوع اترنت 10-Gbit/s ملقب به 802.3av وجود دارد. سرعت واقعی خط 1o.3125 Gbits/s می باشد. مود اصلی آن10 Gbits/s آپ استریم و داون استریم هست. یک نوع از آن وجود دارد که 10 Gbit/s داون استریم و همچنین 1 Gbit/s آپ استریم بکار می گیرد. نوع 10 Gbit/s از طول موج های نوری مختلفی بر روی فیبر استفاده می کند، 1575 تا 1580 نانو متر داون استریم و 1260 تا 1280 نانو متر آپ استریم، پس سیستم 10-Gbi/s را می توان بر اساس طول موج مالتی پلکس کرد بر روی یک فیبر بعنوان یک سیستم استاندارد 1-Gbit/s.

 

چکیده
شرکت های مخابراتی از PON ها استفاده می کنند تا خدمت سه گانه شامل تلویزیون، ویپ فون و اینترنت را به مشترکین سرویس دهی کنند. فایده های آن سرعت های داده بالاتر است که برای توزیع ویدئو و دیگر خدمات اینترنتی ضروری می باشد. هزینه پایین قطعات پسیو به معنی سیستم های ساده تر با اجزای کمتر برای تعمیر یا نگهداری می باشد. عیب اصلی آن کوتاه بودن بازه ممکن بوده که عموماً بیش از 20 کیلومتر ممکن نمی باشد. پان ها (PON’s) در حال کسب محبوبیت بیشتر می باشند زیرا خدمات اینترنت پر سرعت و ویدئو رو به افزایش هستند. GPON محبوب ترین سرویس در ایالات متحده مانند سیستم Verizon’s Foist می باشد. سیستم های EPON در آسیا و اروپا غالب تر می باشند.

 

مراجع

  1. Frenzel, Louis, Principles of Electronic Communications Systems, McGraw Hill, 2008.
  2. Lippi’s, Nicholas, GPON vs. Gigabit Ethernet in Campus Networking, February 2012.
  3. Trots, Joe, An Overview of GPON in the Access Network, presentation for Ericsson, November 2008.