FTTH چیست؟
در سرویس های تحویل فیبر به درب خانه دو عبارت وجود دارند: FTTH و PON (یا جی پان GPON).
- پان به معنی شبکه های نوری پسیو است. و FTTH به معنی Fiber to the Home یا همان فیبر به خانه می باشد.
- وقتی می گوییم FTTH قصد ما اشاره به نحوه تحویل فیبر به محل مشترکین می باشد.
- وقتی می گوییم جی پان، قصد ما اشاره به تکنولوژی دستگاه های اکتیو در شبکه ی پسیو نوری می باشد.
معرفی FTTH (فیبر به خانه)
عبارت FTTH را زمانی به کار می برند که نوع تحویل فیبر مد نظر باشد. Fiber to the Home اشاره به این موضوع دارد که فیبر به خانه تحویل داده می شود و این عبارت در تقابل با عبارت های FTTB و FTTC و FTTO و FTTN و FTTDp و FTTP و… قرار می گیرد. که هرکدام از این عبارت ها نشان می دهند که فیبر تا کجا کشیده شود (تا ورودی ساختمان، یا ورودی نقطه‌ی توزیع، یا ورودی محوطه کارگاهی و…). علت اینکه چنین شبکه های توزیع فیبری وجود دارند، اینست که برآورد هزینه ی شبکه های پسیو نوری معقول باشد. و مثلاً جاهایی که کابل کشی به داخل ساختمان امکان پذیر نبوده یا با هزینه‌ی اندک مقدور نباشد، می آیند و از FTTB استفاده می کنند (Fiber to the Building) و در داخل ساختمان کابل کشی سیم مسی انجام می دهند، یا ممکن است کابل کشی تلفن از قبل در ساختمان موجود باشد و نیازی به کابل کشی فیبر اضافی احساس نشود. پس در شرایط مختلف ممکن است شما FTTH یا FTTB یا حالت های دیگر تحویل فیبر به محل را استفاده کنید که بصورت کل، به آن FTTx می گویند.
پان PON چیست؟
پان به معنی شبکه پسیو نوری (Passive Optical Network) می باشد. این یک اصطلاح کلی است که نشان می دهد ما شبکه ای پیاده سازی کرده ایم که کاملاً پسیو بوده و از انواع فیبر نوری تشکیل شده است. شبکه های پان به مدل های GPON، EPON، APON و… تقسیم می شود. در تکنولوژی جی پان، داون استریم 2.5 گیگابیت و در تکنولوژی ای پان (جی ایپان) داون استریم 1.2 گیگابیت بر ثانیه می باشد. مقایسه ی جی پان و ای پان در این مقاله بطور مفصل انجام شده است.
آموزش طراحی شبکه FTTH
این سوال پیش می آید که چرا اصلاً شبکه‌ی پسیو نوری یا FTTH برای ما اهمیت دارد. پاسخ در کاهش دادن و بهینه کردن هزینه هاست. ما زمانی که شبکه ی اترنت محلی می خواهیم بین تعدادی مشترک راه بیاندازیم، بستر انتقال ما سیم مسی CAT5 یا CAT6 یا CAT7 و… خواهد بود. همانطور که می دانیم، سیم مسی محدودیت مسافت دارد، و شما نمی توانید بیش از 70-80 متر کابل مسی را بکشید. خوب، حال اگر شما بخواهید این لینک را به مسافت های چند کیلومتری گسترش دهید چکار می کنید؟!
شما مجبور خواهید شد که از رادیو یا فیبر نوری استفاده کنید. رادیو مسلماً تجهیزات گران قیمتی دارد و نگهداری آن نیز بسیار هزینه بر و مشکل است. هزینه ی نصب یا اجاره ی دکل نیز بسیار بالاست.
از سوی دیگر، ما یک لایه ی توزیع داریم که سرویس را از لایه ی هسته دریافت کرده و بین مشترکین توزیع می کند. این لایه از سوئیچ های متعددی تشکیل شده که هر کدام از آنها یک مکان برای نگهداری و تعدادی کارشناس برای راه اندازی و کانفیگ خواهند داشت.
حال شبکه های پسیو نوری (Passive Optical Networks) یک راهکار ارزان به ما ارائه می دهند که لایه ی توزیع آن فقط یک اسپلیتر فیبر نوری خواهد بود که نیاز به برق، و نگهداری ندارد. یک دستگاه کاملاً ارزان قیمت که می توان آنرا در زیر زمین دفن کرد و دیگر نگران کانفیگ، نگهداری، نگهبانی، مدیریت و… نبود. این یکی از بزرگترین مزیت های شبکه های پسیو نوری است.
به عنوان طراح شبکه FTTH، مهمترین وظیفه‌ی شما کاهش هزینه هاست، بنابراین، نحوه ی چینش اسپلیتر ها، محل نصب اسپلیتر ها و باکس ها، متریال مصرفی، مدیریت نیروی کار و مدیریت زمان، تجهیزات حفاری و پرکاری و مرمت اسفالت و… باید به گونه ای انجام شوند که کمترین هزینه متحمل پیمانکار بشوند تا دست پیمانکار باز باشد برای ارائه‌ی LOP رقابتی تا برای کارفرما نیز هزینه نهایی قابل قبول باشد.
هزینه های پیاده سازی FTTH
در طراحی شبکه ی FTTH، بر خلاف تصور اولیه، دستگاه های GPON (یعنی OLT و ONT ها) بیشترین هزینه نخواهد بود. بلکه پیاده سازی فیبر نوری و حفاری با ترنچر و مرمت محل حفاری بیشترین هزینه را خواهند داشت. و این البته بستگی به محل پروژۀ FTTH شما دارد. بر عکس، برخی پروژه ها حفاری چندانی نداشته و شبکه ی پسیو نوری را در مثلاً یک برج تجاری یا مسکونی پیاده سازی می کنند. در چنین مواردی، پس از تجهیزات اکتیو، بیشتر کابل کشی فیبر دراپ (Drop Cable) هزینه بر خواهد بود. بقیه ی موارد شامل نقشه کشی، GIS کردن سایت، سایت ویزیت، صحبت کردن با مالکین و Inquiry از سرویس های مورد نیاز، تهیه گزارشات و ازبیلت (As-Built) برای پیمانکار FTTH هزینه ی کمتری خواهند داشت.
